राजतन्त्रमा एउटा युगको अन्त्य – अलबिदा महारानी एलिजाबेथ

बाबा राजेश्वरी थापा २०७९ भदौ २३ गते २१:२४ मा प्रकाशित

इतिहासकै लामो राजकाज सम्हालेकी महारानी एलिजाबेथको आज साँझ निधन भएको पुस्टि बकिङ्ग्घम दरवारले गरेको छ। महारानी एलिजाबेथले ७० वर्ष २१४ दिन राजकाज सम्हालिन।

प्राय संचार माध्यमलाई बिरलै अन्तर्वार्ता दिने महारानी एलिजाबेथको व्यक्तिगत भावनाहरु बारेमा थोरै मात्र जानकार छन्। उनले सार्वजनिक फोरममा आफ्नो राजनीतिक विचार स्पष्ट रूपमा व्यक्त गरिनन ।

रानी एलिजाबेथ द्वितीयले १९३० मा जन्मेकी उनकी एक मात्र बहिनी राजकुमारी मार्गरेटसँगै घरमा शिक्षा पाएकी थिइन्।

तिन छोरा र एक छोरीकी आमा महारानी एलिजाबेथको विवाह ग्रिस र डेनमार्कका राजकुमार फिलिप संग २० नोभेम्बर १९४७ मा भएको थियो। मार्च १९४७ मा , फिलिपले आफ्नो ग्रीक र डेनिस शाही उपाधिहरू त्यागेर आफ्नी आमाको परिवारिक उपनाम माउन्टबेटन ग्रहण गरेका थिए। महारानी एलिजाबेथका पति राजकुमार फिलिपको निधन अप्रिल ९, २०२१ मा भएको थियो।

महारानी एलिजाबेथ बारे केहि रोचक तथ्य :

योर्कको ड्यूक र डचेस, भावी राजा जर्ज छैठौ र रानी एलिजाबेथ (रानी आमा) को पहिलो सन्तानको रुप जन्मिएकी महारानी एलिजाबेको जन्म दरबार भएको थिएन। उनको जन्म २१ अप्रिल १९२६ मा उनकै मामाघरकी हजुरआमाको लन्डनको एउटा टाउनहाउसमा जन्म भएको थियो।

रानी एलिजाबेथ द्वितीयले १९३० मा जन्मेकी उनकी एक मात्र बहिनी राजकुमारी मार्गरेटसँगै घरमा शिक्षा पाएकी थिइन्। यी दुई राजकुमारीहरूलाई उनीहरूको आमा र उनीहरूको शासन, मेरियन क्रफोर्डको निरीक्षणमा शिक्षा दिइएको थियो। उनीहरूलाई इतिहास, भाषा, साहित्य र संगीतमा केन्द्रित पाठ सिकाइयो।

सन् १९५२ मा उनका बुबा राजा जर्ज छैठौंको मृत्यु हुँदा महारानी एलिजाबेथ द्वितीय आफ्नो पति प्रिन्स फिलिपसँग केन्यामा थिइन्। फिलिपले केन्याको यात्रामा एक्लै हुँदा राजा जर्ज छैठौंको मृत्युको खबर आफ्नी श्रीमतीलाई दिए।

२५ वर्षको उमेरमा रानी बनेकी एलिजाबेथ, उनका बुबा राजा जर्ज छैठौ को फेब्रुअरी ६ , १९५२ मा ५६ वर्षको उमेरमा मृत्यु हुँदा एलिजाबेथ आफ्नो पति, राजकुमार फिलिपसँग केन्या भ्रमण गर्दै थिए। महारानी एलिजाबेथ द्वितीयलाई जुन २, १९५३ मा मध्य लन्डनको वेस्टमिन्स्टर एबेमा ताज पहिराइयो।

उनको राज्याभिषेक पछि उनी सात स्वतन्त्र राष्ट्रमंडल देशहरूको प्रमुख बनिन्। २५ वर्षीया महारानी एलिजाबेथ द्वितीय सात स्वतन्त्र राष्ट्रमण्डल राष्ट्रको महारानी बनेकी थिइन् । यी देशहरू संयुक्त अधिराज्य , क्यानडा, अष्ट्रेलिया, न्यूजील्याण्ड, दक्षिण अफ्रिका, पाकिस्तान, र सिलोन (आज श्रीलंका भनेर चिनिन्छ), साथै राष्ट्रमंडल प्रमुख थिए।

उनी गणतन्त्र आयरल्याण्ड भ्रमण गर्ने पहिलो ब्रिटिश रानी थिइन। एलिजाबेथ द्वितीयले २०११ मा आयरल्याण्ड गणतन्त्रको भ्रमण गरिन्, सन् १९२२ मा स्वतन्त्रता प्राप्त गरेदेखि गणतन्त्र आयरल्याण्ड भ्रमण गर्ने पहिलो बेलायती रानी थिएन एलिजाबेथ ।

उनले आफ्नो हीरक जयन्तीमा बेलायतको हरेक क्षेत्रको भ्रमण गरिन। महारानी एलिजाबेथ द्वितीयले जुबली मनाउनको बेलायतको प्रत्येक क्षेत्रको भ्रमण गरिन भने अन्य शाही सदस्यहरूले राष्ट्रमंडल भर भ्रमण गरे।

उनी ५४ राष्ट्रमंडल राष्ट्रहरूको प्रमुख थिइन्। राष्ट्रमण्डलमा ५४ राष्ट्रहरू छन् र रानी एलिजाबेथ द्वितीय उनको मृत्यु अघि यी राष्ट्रहरूको प्रमुख थिइन्। उनका बुबा, राजा जर्ज छैठौ पहिलो औपचारिक राष्ट्रमंडल प्रमुखको राजा थिए ।

उनी इतिहासमा सबैभन्दा धेरै यात्रा गर्ने रानी थिइन्। रानी एलिजाबेथ द्वितीयले सबैभन्दा धेरै देश भ्रमण गरेको रेकर्ड बनेकी थिइन । उनले ६ महादेशका १२० भन्दा बढी देशको भ्रमण गरिन्। जस मध्ये संयुक्त अधिराज्य पछि उनले सबैभन्दा धेरै भ्रमण गरेको देश क्यानडा हो।

उनी सबैभन्दा लामो समय सेवा गर्ने बेलायती राजा थिइन्। महारानी एलिजाबेथ द्वितीयको ७० वर्ष २१४ दिनको शासनकाल कुनै पनि बेलायती राजतन्त्रकै लामो इतिहास हो ।

झन्डै ६०० वटा परोपकारी संस्थाहरुको संरक्षक रहेकी महारानी एलिजाबेथ संसारभर नै प्रख्यात छिन्। रानीको अन्त्येष्टि परम्परागत राष्ट्रिय शोकको १० दिन पछि हुनेछ।

१७६० देखि राजपरिवारहरुको अन्त्येष्टिमा प्रयोग गरिएको वेस्टमिन्स्टर एबेमा एलिजाबेथको अन्त्येष्टि हुने अपेक्षा गरिएको छ। रानीको अन्त्येष्टिमा विश्वभरका प्रतिष्ठित व्यक्ति र राष्ट्र प्रमुखको उपस्थिति हुने अपेक्षा गरिएको छ। रानीको राज्याभिषेकमा जस्तै वेस्टमिन्स्टर एबेमा हजारौ मानिसहरूलाई सहभागी गराउन सकिन्छ।

झन्डै ६०० वटा परोपकारी संस्थाहरुको संरक्षक रहेकी महारानी एलिजाबेथ संसारभर नै प्रख्यात छिन्।

रानीलाई विन्डसर क्यासलको मैदानमा सेन्ट जर्ज च्यापलमा एक निजी चिहानमा राखिने अपेक्षा गरिएको छ, जहाँ उनले आफ्नो अन्तिम वर्षहरू धेरै बिताएकी थिइन्।

महारानी एलिजाबेथलाई उनका बुबा राजा जर्ज छैठौं, उनकी बहिनी राजकुमारी मार्गरेट र ७३ वर्षका रानीका प्रिय स्वर्गीय पति प्रिन्स फिलिपको छेउमा गाडिनेछ।

बाबा राजेश्वरी थापा

पत्रकार ,सामाजिक अभियन्ता ,कार्यक्रम प्रस्तोता तथा लेखिका हुन् । काठमाडौँ घर भएकी थापा हाल अष्ट्रियाको भिएना बसोबास गर्छिन ।

प्रतिक्रिया