ठाँडास्वाराका बासिन्दाले घरायसी, वातावरणीय र सामुदायिक सरसफाइ तथा व्यक्तिगत आनीबानीमा सुधार गर्न थालेका छन् । शौचालय र शुद्ध खानेपानीको प्रयोगका साथै घर, गोठ, बाटो, बस्तीमा फोहोर नगर्ने, फोहोरको सुरक्षित व्यवस्थापन, व्यक्तिगत सरसफाइमा ध्यान दिने, सफा र ताजा खानेकुराको उपभोग गर्न थालेका छन् ।

दूषित पानी र फोहोरका कारण लाग्ने पखाला, आँउ, जुका र छालासम्बन्धी रोगबाट बच्नका लागि घरायसी, व्यक्तिगत र सामुदायिक सरसफाइमा जोड दिएको वडा प्रतिनिधि नन्दबहादुर गर्बुजाले बताउनुभयो ।

गर्बुजाका अनुसार ३२ घरधुरी रहेको ठाँडास्वाराका सबैले पक्की शौचालय प्रयोग गर्छन् । घरघरमा खानेपानीको धारा जडान भएको छ । घरायसी फोहोरलाई सुरक्षित रुपमा खाडलमा सङ्कलन गरेर कम्पोस्ट मल बनाउने गरिएको छ । घरआँगनको दिनहँु सरसफाइ गर्ने स्थानीयवासीले गाउँलाई सफा र सुन्दर बनाउन महिनामा दुईपटक सरसफाइ कार्यक्रम गर्दै आएका अन्नपूर्ण आमा समूहका अध्यक्ष पवित्रा खड्काले बताउनुभयो ।

घाँसा–तातोपानी वैकल्पिक पदमार्गअन्तर्गत पर्ने उक्त गाउँ समुदायको सक्रियताका कारण चिटिक्क भएको छ । पाँच वर्षअघि खुल्ला दिसामुक्त घोषणा भएको नारच्याङ् गाविसमा मिलन म्याग्दीद्वारा सञ्चालित सुआहारा परियोजनाले आनीबानी परिवर्तन र सरसफाइका थप अभ्यासका बारेमा सचेतनामूलक कार्यक्रम गर्न सघाएको छ ।

फोहोरले मानव स्वास्थ्यमा पार्ने असर न्यूनीकरणका लागि घरदैलो, तालिम र अभिमुखीकरण गरेर समुदायलाई सचेत बनाइएको सुआहारा परियोजनाका जिल्ला संयोजक पासाङदेवी शेर्पाले बताउनुभयो ।