अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले शुक्रबार आफ्नो नौ महिनाको कार्यकालको अन्तिम दिनमा विभिन्न महत्त्वपूर्ण फैसलाहरू सुनाउने तयारी गरेको छ। एनबिसीन्यूजका अनुसार यसमा राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको जन्मसिद्ध नागरिकताको स्वचालित प्रावधान अन्त्य गर्ने प्रयाससँग सम्बन्धित निकै चासोका साथ हेरिएको मुद्दा पनि समावेश छ।

गत अक्टोबरमा सुरु भएको वर्तमान कार्यकालमा अदालतले मौखिक बहस सुनेका मुद्दाहरूमध्ये अब ६ वटामा निर्णय गर्न बाँकी छ। अदालतमा ६-३ को रूढिवादी बहुमत रहेको छ। अर्थात् राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मात्र ३ जना न्यायाधिशहरुको नियुक्ति गरेका छन । सर्वोच्च अदालतको पछिल्ला निर्णयहरुको मुल्यांकन गर्दा यी ६ रिपब्लिकनका राष्ट्रपतिद्वारा नियुक्त गरिएका न्यायाधिशहरुले ट्रम्प प्रशासनको पक्षमा समेत फैसला सुनाउन सक्ने छन् । सबै भन्दा चर्चाको शिखरमा रहेको र महत्वपूर्ण मुद्धा भनेको नै जन्मसिद्ध नागरिकताको बिषय रहेको छ ।

अन्य मुद्दाहरूमा मतदान अधिकार, धार्मिक अधिकार र स्वास्थ्य सेवा जस्ता विषयहरू रहेका छन्।

सबैभन्दा बढी ध्यान खिचेको मुद्दा भने जन्मसिद्ध नागरिकतासम्बन्धी विवाद हो, जसले प्रस्तावको वैधानिकतामा भन्दा पनि कानुनी प्रक्रिया जारी रहँदा संघीय न्यायाधीशहरूलाई देशभर यसलाई रोक्न सक्ने शक्ति थियो कि थिएन भन्नेमा केन्द्रित छ।

तथाकथित देशव्यापी निषेधाज्ञाबारे अदालतले के भन्छ भन्ने कुराको दूरगामी प्रभाव हुन सक्छ, किनकि न्यायाधीशहरूले प्रायः ट्रम्पको कार्यकारी शक्तिको व्यापक प्रयोगको विरुद्धमा फैसला गर्दै आएका छन्।

जन्मसिद्ध नागरिकता संविधानको १४ औं संशोधन अन्तर्गत प्रदान गरिएको छ, जसमा भनिएको छ: “संयुक्त राज्य अमेरिकामा जन्मिएका वा प्राकृतिककरण गरिएका र यसको अधिकार क्षेत्रमा रहेका सबै व्यक्तिहरू संयुक्त राज्य अमेरिकाका नागरिक हुन्।”

यो प्रावधानको लामो समयदेखि चल्दै आएको व्याख्या जसलाई पुस्तौं पुस्ताका अमेरिकीहरूहरूले बुझेका छन् ।