पाठकीय टिप्पणी

लघुकथा,स्वतन्त्र गजल,कविता र मुक्तकबिधामा कलम चलाउनुहुने साहित्यकार म्यामराज राईले आज मिति २०७८/७/११ गते हाम्रो लघुकथा पाठशालामा प्रेषित गर्नु भएको लघुकथा “मेराे हल” पढेपछि मेराे पाठक मनमा आएका भावनालाई यहाँ प्रस्तुतगर्ने जमर्को गरेकी छु।

साहित्यकार म्यामराज राईसँग प्रत्यक्ष देखभेट नभए पनि हाम्राे लघुकथा पाठशाला फेसबुक पेजमा लघुकथाहरुकाे माध्यमबाट प्रसस्त चिनेकी छु।माता आशबुङ् राई र पिता जोग बहादुर राईका पुत्र म्यामराज राईकाे जन्म हतुवागढी-६,होम्ताङ्,भोजपुरमा भएको हाे।हाल राेजगारीकाे सिलसिलामा जापान बस्नुहुने लघुकथाकार हाम्रो लघुकथा पाठशालामा मे ३०,२०२१ का दिन सदस्य हुनु भएको हाे।हाम्राे लघुकथा पाठशालाकाे सदस्यकाे हैसियतले “पाठशालाका दैनिक कार्यक्रमहरू परदेशको बसाइमा समय प्रतिकुल हुने भएकाले रेकर्डेडमा अहिलेसम्म कुनै पनि छुटाएको छैन।” भन्नुहुने साहित्यकारले नियमितरूपमा लघुकथा प्रेषित गर्नुहुन्छ।पठन र लेखन बराबर मन पर्ने साहित्यकारकाे साहित्यमा सकेको योगदान दिने लक्ष्य रहेकाे छ।

प्रस्तुत लघुकथा “मेराे हल” मा मुख्य पात्रकाे रुपमा धिरेन भन्ने व्यक्ति रहेका छन् जाे पद र सफलता प्राप्त गर्नेलाई आफ्नो हल भनी फुर्ति देखाउछन् भने सुरेश उसकाे भतिजो हुन्।अन्य उसले भन्ने गरेका मेराे हल अर्थात् दौतरीँहरु रहेका छन्।

धिरेन गाउॅंको नेता थियो।कोही कसैले थोरै प्रगति गरे भने मेरो हल भन्दै कतैबाट साइनो लगाइहाल्थ्यो।
मेरो हल अर्जुनले साहित्यिक प्रतियोगिता जित्यो।
मेरो हल जंगे वडाध्यक्षमा निर्वाचित भयो। मेरो हलले शिक्षक सेवा आयोगमा नाम निकाल्यो।मेरो हल किरण चाहिं व्यापार महासंघको अध्यक्षमा चुनियो।चिया गफमा सॅंगै पढेको,खाएको,डुलेको भन्दै आफूले बनाएका हलहरूका बारेमा बनेको कहानी बक्दै थियो।

“हैन,काका कतिजना हो,तपाईको हलहरू?एउटा गोरूको त एउटा मात्रै हुन्छ त!”सुरेशले फ्याट्ट बीचमै कुरो काट्यो। म गोरू हो त,मोरो भन्ने धिरेनकाे जवाफमा त्यहाँ भएका सबै गलल्ल हाँसे।
धिरेन गफ हाँकेरै प्रदेश मन्त्रीको पिए बन्यो।

प्रतियोगितामा धाँधली भयो भन्दै मेरो पुरस्कार खोसे।अर्जुनले दु:ख बिसायो। मलाई सत्ताच्यूत गरे।केही उपाय लगाउनुपर्यो।जंगेले अनुनय गर्यो। विकट गाउॅंमा मेरो जागिर पुर्याए।अर्को हलको समस्या आइलाग्यो।

गाँजा व्यापारी भन्दै आफ्नै पदाधिकारीहरू मिलेर फसाए।अहिले मामाघरमा थुनिएको छु। किरणको विलाप थियो। हेलो,हेलो,हे..लो!खै केही सुनिन है।धिरेनले नसुनेझैं गर्दै फोन राख्यो।पालैपालो आएको उसको हलहरूको फोन सम्पर्क यसरी नै टुंग्यायो।

“तिमीहरूको समस्या समाधान गर्न मलाई के को तातो न छारो ? हासिल गरेको पद र पाएको सफलता पो मेरो हल भनेको ” धिरेन मुरमुरियो। यसरी कथाकाे अन्त्य भएको छ ।

प्रस्तुत कथामा कथाकारले हाम्राे समाजकाे यथार्थलाई टपक्क टिपेर राेचक पाराले कथामा उतार्नु भएको छ । पद र सफलता प्राप्त व्यक्तिलाई जताबाट भएपनि आफ्नो मान्छे भनी चिनाउने,पद नहुँदा वा खाेसिदा आफ्नै भएपनि नचिनेको झैँ गर्ने प्रवृत्तिलाई उदाङ्ग पार्नु कथाकाे उदेश्य रहेकाे छ । धिरेनकाे भतिजो पर्ने पात्र सुरेशले कतिजना हाे हजुरका हलहरु ? भन्ने प्रश्न गर्दा रमाइलो र राेचक भएको छ कथा।

१६० शब्दमा लेखिएको कथा पद र सफलता प्राप्तहरुलाई मेराेहल भन्दै शुरु भएर आफू प्रदेश मन्त्रीको पिए हुदाँ अर्थात् पदमा रहदा उनै हल भनेका साथीहरूकाे समस्या सुन्न नपराेस भनी हेलाे ! हेलाे ! भन्दै फाेन काटेर कथाकाे अन्त्य भएको छ।उठानकाे विपरीत भावमा समापन भएकोले लघुकथाकाे मापनमा थपक्क बसेको जस्तो लाग्याे मलाई।कथा सलल बगेकाे र यथार्थपरक छ।समापन राेचक छ।

कथा धिरेन पात्रकाे परिचयबाट शुरु भएको छ।संवादबाट शुरु भएको भए अझ राम्रो हुनेथियाे जस्ताे लाग्छ मलाई । लघुकथाकाे बहाव तिव्र नभएको हाे कि अझ तिव्र बनाउन सकिन्थ्यो कि जस्तो लाग्याे।

साठीको दशकदेखि साहित्य चेत बोक्नुभएका साहित्यप्रेमी राईकाे साहित्यिक यात्राले सगरमाथाको शिखर चुमाेस् भन्दै उहाँको सु- स्वास्थ्य र दीर्घ जीवनकाे लाखौंलाख शुभकामना व्यक्त गर्दछु।

बन्दना घिमिरे
गठ्ठाघर,भक्तपुर

लघुकथा -मेरो हल
– म्यामराज राई
हतुवागढी-६,होम्ताङ्,भोजपुर,हाल:-जापान

धिरेन गाउॅंको नेता थियो।कोही कसैले थोरै प्रगति गरे भने मेरो हल भन्दै कतैबाट साइनो लगाइहाल्थ्यो।

“मेरो हल अर्जुनले साहित्यिक प्रतियोगिता जित्यो।”
“अर्को मेरो हल जंगे वडाध्यक्षमा निर्वाचित भयो।”
“फलानो मेरो हलले शिक्षक सेवा आयोगमा नाम निकाल्यो।”
“अर्को फलानो गाउॅंको मेरो हल किरण चाहिं व्यापार महासंघको अध्यक्षमा चुनियो।”चिया गफमा सॅंगै पढेको,खाएको,डुलेको भन्दै आफूले बनाएका हलहरूका बारेमा बनेको कहानी बक्दै थियो।
“हैन,काका कतिजना हो,तपाईको हलहरू?एउटा गोरूको त एउटा मात्रै हुन्छ त!”सुरेशले फ्याट्ट बीचमै कुरो काट्यो।
“म गोरू हो त,मोरो?”धिरेनको जवाफमा त्यहाँ भएका सबै गलल्ल हाँसे।

धिरेनले गफ हाँकेरै प्रदेश मन्त्रीको पिए बन्यो।

“प्रतियोगितामा धाँधली भयो भन्दै मेरो पुरस्कार खोसे।”अर्जुनले दु:ख बिसायो।
“सत्ताच्यूत गरे।केही उपाय लगाउनुपर्यो।जंगेले अनुनय गर्यो।
“विकट गाउॅंमा मेरो जागिर पुर्याए।अर्को हलको समस्या आइलाग्यो।”
“गाँजा व्यापारी भन्दै आफ्नै पदाधिकारीहरू मिलेर फसाए।अहिले मामाघरमा थुनिएको छु।”किरणको विलाप थियो।

”हेलो,हेलो,हे..लो!खै केही सुनिन है।”धिरेनले नसुनेझैं गर्दै फोन राख्यो।पालैपालो आएको उसको हलहरूको फोन सम्पर्क यसरी नै टुंग्यायो।

“तिमीहरूको समस्या समाधान गर्न मलाई के को तातो न छारो?हासिल गरेको पद र पाएको सफलता पो मेरो हल भनेको त।”धिरेन मुरमुरियो।

-लघुकथाकार – म्यामराज राई