किराँतहरुको पौरानिक कथा अनुसार राजा पारुहाङ्ग सुन्दर संसार स्वर्गको गाँउमा बस्दथे । एक दिन उनलाई पृथ्वीतिर घुम्न मन लागेर भ्रमणमा लागे । पृथ्वीमा अचनाक किराँती महिला सुम्निमा सँगको भेट र त्यो भेटको पहिलो प्रेमको नजर मायालु भावमा झागिन सुरु हुन्छ । कुनै एक दिन पारुहाङ्गले विवाहको कामना गर्दै सुम्निमालाई कमाल कोर्ने काईयो उपहारको रुपमा हुलाकी दाई मार्फत पठाउछन् , जुन उपहारलाई केहि नसोचि सुम्निमाले सहज रुपमा स्वीकार गरिदिदा त्यो प्रेम बैवाहिक जीवनमा बाधिन सफल हुन्छन । किराँती राजा पारुहाङ्गको मायाको उपहार सुम्निमाले चार सन्तान दिन सफल हुन्छिन् भने पारुहाङ्गले झागिन्दै गएको आफ्नो सन्तान्कालागि आहारा खोज्न मुग्लान छिर्ने निर्णय लिन्छन् । पूर्वको दूधकोशी किनारमा आफ्ना सन्तान र जीवन साथि सुम्निमालाई छोडेर पारुहाङ्ग मुगलान हिड्छन । बाकि अंश क्रमश ।