इरानले एक अनलाइन(साङ्गणिक)पत्रिकाका निर्वासित पत्रकारलाई फन्दामा पारेर मृत्युदण्ड दिएको छ । इरानले २०१७ मा भएको राष्ट्रव्यापी आर्थिक विरोध प्रदर्शन गर्न प्रोत्साहन गरेको भन्दै ४७ बर्षिय रूहोल्लाह जामलाई गत शनिवार डिसेम्बर १२ का दिन मृत्यु दण्ड दिएको हो ।

इरानी अधिकारीहरूले उनलाई इराकको यात्रामा गएको समयमा एक बर्ष भन्दा केही अधिक पछि उनलाई अपहरण गरेका थिए । जामलाई ईरानी गुप्तचरका कार्यकर्ताहरूले सफलतापूर्वक कब्जा गरेका थिए ।

फ्रान्सको सरकारको संरक्षण भनेर वर्णन गरिएको पेरिसमा बसोबास गर्ने जामलाई अपहरण र मृत्युदण्ड दिंदा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा इरानको निन्दा र बिरोध सुरु भएको छ ।

फ्रान्सेली विदेश मन्त्रालयले जारि गरेको एक विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “यो क्रूर र अस्वीकार्य कार्य हो” र इरानमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र संचार स्वतन्त्रतालाई “गम्भीर प्रहार” को रूपमा निषेध गरेको छ।

जर्मन विदेश मन्त्रालयले जामको विश्वासको अवस्था र यसले उनलाई “विदेशबाट अपहरण” भनेर वर्णन गरेको स्थितिमा शोक व्यक्त गरेको छ। क्यानाडाले जामको मृत्युदण्डको निन्दा गरेको छ भने र पत्रकारले “अत्यावश्यक काम” गरे र ओटावाले “इरानलाई मानवअधिकार उल्लघन लागि उत्तरदायी” भनेको छ ।

एम्नेस्टी इन्टरनेसनलकी डायना एल्टाहावेले जामको “मृत्युदण्ड ईरानमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको लागि घातक प्रहार हो र ईरानी अधिकारीहरूको डर र असहमतिलाई रोक्न क्रूर रणनीति देखाउँछन्” उनले भनिन ।

इरानी सरकारी दूरदर्शन(टेलिभिजन)ले जामलाई शनिबार बिहान झुण्ड्याएर मृत्युदण्ड दिने घोषणा गरेको थियो। गत जुन महिनामा अदालतले जामलाई मृत्युदण्ड सुनाएको थिए भने उनलाई “पृथ्वीमा भ्रष्टाचार” गरेको अभियोग लगाइएको थियो ।

जामको वेबसाइट (संजालस्थल)अमदन्युज र उनले लोकप्रिय सन्देश अनुप्रयोग(म्यासेंजर)ले २०१७ मा बनाएको विरोध प्रदर्शन र अधिकारीहरूका बारेमा लज्जाजनक जानकारी फैलाएको थियो जसले ईरानको शिया ईश्वरतावादलाई प्रत्यक्ष चुनौती दिएको थियो भनि उनीहरुको आरोप थियो ।

ती प्रदर्शनहरू डिसेम्बर २०१७ को अन्त्यबाट शुरू भएको थियो भने २०१८ सम्म पनि जारी रह्यो । २०१७ को प्रदर्शनमा कथित रूपमा करीव ५ हजार मानिसलाई पक्राउ गरिएको थियो भने २५ जना मारिएका थिए ।

सन् २००९ मै बिरोध प्रदर्शन पछि जाम आफैं इरानबाट भागेका थिए । उनि पहिले मलेसिया र त्यसपछि फ्रान्स गएका थिए । इरानी अधिकारीहरूले कहिले पनि इरानको क्रान्तिकारी सुरक्षाकर्मीले उनलाई कसरी पक्रे भनेर ब्याख्या गरेनन ।

तर एम्नेस्टीले भने कि उनलाई छिमेकी इराकको यात्रामा पक्राउ गरिएको जनाएको छ ।

जामका बुबा, सुधारवादी शिया धर्मगुरु मोहम्मद अली जामले शनिबार सामाजिक संजाल इन्स्टाग्राममा टिप्पणी गर्दै इराकी अपहरणको शनिबार पुष्टि गरेका छन ।

धर्मगुरुले भने कि उनलाई केवल गत शुक्रवार तेहरानको इविन कारागारमा अधिकारीसँग सहमत भएपछि जान अनुमति दिइएको थियो । उनलाई मृत्युलाई बारेमा नबताउने सर्तमा उनीलाई भेट्न दिइएको थियो ।

प्रेस स्वतन्त्रताको लागि अभियान चलाउने समूह ‘रिपोर्टर विथआउट बोर्डर’ भन्ने समूहले जामलाई झुण्ड्याउनु इरानी न्यायको नयाँ अपराध हो भनेको छ ।

जर्नलिस्ट्स टु प्रोटेक्ट जर्नलिस्ट्सका शेरीफ मन्सौरले भने जामको फाँसीमा इरानी अधिकारीहरू आपराधिक गिरोह र हिंस्रक चरमपन्थीहरूको समूहमा सामेल भएको देखिएको छ ।

श्रोत : एपी/एबिसी न्यूज