सामा-चकेवा पर्वको महत्व तथा इतिहास

कन्चन चौधरी । यो सामा चकेवा पर्वको सुरुवात द्वापर देखि सुरुवात भएको पाइञ्छ श्री कृष्णको छोरीको नाम शामा र छोराको नाम चकेवा हो भन्ने मान्यता छ । पुराणमा उल्लेख भए अनुसार सामाले कुनै गल्तिको सजाएको रुपमा चरी हुनुपर्यो जुन गल्ति सामाले गरेकि नै थिईनन ।

र ,चरीबाट मान्छे बनाउनलाई सामाको भाइ चकेवाले धेरै मेहनत र कोशिश गरेर पूजाआजा गरेर चरीमा परिणत भएकी आफ्नी बहिनीलाई फेरि मान्छेको रुप मा पुन:परिणत गर्न सफल भए ।

त्यही दिन देखि बैनी सामाले भाइ चकेवाको लागि पूजा गर्न थालिन र सामा पर्वको सुरुवात भयो । यो सामा-चकेवा पर्वको मिथिलामा धेरै नै महत्व छ। नेपालको तराई भूभाग र भारतको बिहार,युपी,मिथिलाको सबै भूभागमा पनि यो पर्व धुमधामका साथ मनाइञ्छ ।

यो सामा-चकेवा मा माटोको सामा ,चकेवा, चुगला,सत्भैया अनि वृन्दावन बनाइन्छ । बाँसको डालीमा राखेर दियो बालेर दिदीबहिनीहरुले त्यो डाली घुमाएर लोकगीत गाउदै खेल्छन ।

यो पर्व कार्तिक महिनाको सातौ दिन देखि सुरु गरिन्छ र कार्तिक पुर्णिमाको दिन सम्म खेलिने गरिन्छ । अनि पुर्णिमाको दिन सामालाई खेतमा लगेर बिसर्जन गरिन्छ र भाइको पूजा गरिन्छ । यो सामा-चकेवा पर्व भनेको दाजुभाई दिदीबहिनी
बीचको प्रेम र बिस्वास देखाउने र सम्बन्ध बलियो बनाउने पर्व हो ।

यो पर्वमा सबै दाजुभाई दिदीबहिनीले एकदम हर्ष र उल्लाशका साथ मनाउछन । रमाइलो लोक गीतहरु जुन कि दाजुभाईलाई आशिष दिने खालका हुन्छन गाउने गर्छिन र यो पर्वको बिशेषता के छ भने बिहे भएका दिदिबहिनिहरु पनि यो बेला माइती आएर यो पर्व धुमधाम ले मनाउने गर्छन ।

आफ्नो सबै दुखपिर बिर्सेर खुसिका साथ यो पर्व मनाउने चलन छ जसले गर्दा दाजुभाई दिदीबहिनी र परिवारको बीचको प्रेम पनि प्रगाढ हुन्छ । यो सबै संस्कृतिहरु हाम्रो धरोहर हो जुन कि धेरै नै महत्व राख्छ । र ,हामीले आफ्नो संस्कृतिलाई जहिले अनि सम्हाल्नु पर्छ ।

नेपाल एउटा यस्तो हिन्दु संस्कृतिहरुको खानी हो जहाँ हामीले सबै किसिमका संस्कृति हेर्न र सिक्न सक्छौ ।