काठमाडौँ, २० वैशाख । भूकम्पका कारण उपत्यकामा भत्किएका घरको व्यवस्थापन प्रमुख चुनौती बन्न थालेको छ ।

भत्किएका घर हटाउन गएको प्रहरी टोलीलाई कतै घरधनीले त कतै घर वरिपरिका छिमेकीले फर्काइदिने गरेका छन् ।

कुलेश्वर–बल्खु खण्डमा हनुमान मन्दिर जाने बाटोमा पाँचवटा घर भत्किएर सो सडकखण्ड अवरुद्ध भएको छ । सडक खुलाउन भत्किएका ती घर डोजर लगाउन गएको टोलीलाई वरिपरिका घरधनीले ती घर भत्काउँदा आफ्नो पनि घर भत्किने भन्दै फर्काइदिए ।

घरमा डोजर र क्रेन लगाउँदा आफ्नो वरिपरिका घर भत्किने भन्दै स्थानीयवासीको विरोध भएपछि भत्काउन लगिएका साधनसहित प्रहरी टोली फर्कियो ।

नेकपा (एमाले)को पार्टी कार्यालय बल्खु नजिकैको एक घर भत्किएर घरका घरमूलीको नै मृत्यु भयो । सो घर भत्किएका कारण सडक अवरुद्धको अवस्थामा पुगेपछि घर पूर्णरुपमा भत्काउन गएको प्रहरी टोलीलाई सो क्षेत्र वरिपरिका केही छिमेकीले फर्काइदिए ।

सो क्षेत्रका बासिन्दा इन्दिवर पण्डित घर भत्काउन आफूहरुको कुनै असहयोग नरहेको तर ठूला डोजरमार्फत भत्काउँदा अन्य घर पनि थर्किने भएकाले साना साधनमार्फत भत्काउन आग्रह गरेको जानकारी दिनुभयो ।

ट्राफिक प्रहरीका प्रवक्ता पोषराज पोखरेलले सडकखण्ड वरिपरि रहेका घरलाई व्यवस्थापन गर्ने प्रयास जारी रहे पनि घरधनी र छिमेकीको असहयोगका कारण कतिपय स्थानमा समस्या परेको बताउनुभयो ।

पुरानो बानेश्वरको विद्युत् प्राधिकरणको कार्यालय नजिकैको एक घर र दरबारमार्गमा रहेको महेन्द्र सालिक नजिकैको एक घर पनि भत्किएको अवस्थामा रहेका कारण सडक सुचारु हुन अवरोध गरेपछि भत्काउन गएको प्रहरीको टोलीलाई घरधनीले नै फर्काइदियो ।

उनीहरुले घर भत्काएमा भोलि क्षतिपूर्ति पाउन समस्या हुने भन्दै पहिले क्षतिपूर्ति दिन र अनिमात्रै घर भत्काउन दिने भन्दै अवरोध गरेपछि टोली फर्किनुपर्‍यो ।

भूकम्पका कारण कतिपय घर बाङ्गिएका छन् भने कतिपय घर भत्किएर धराप थापेको स्थितिमा पुगेका छन् । सबै घरको एकैपटक व्यवस्थापन सम्भव नभएकाले पहिलो चरणमा सवारी साधनको आवतजावत हुने सडकखण्डमा रहेका त्यस्ता घर भत्काउने तयारी गरिएको छ ।

सडकखण्डमा रहेका त्यस्ता घर जुनसुकै बेला भत्किन सक्ने र तारन्तार आइरहेको भूकम्पको सानो झट्काले पनि ढल्नसक्ने अवस्थामा छन् । ती घरका कारण बाटो हिँड्नेको जीउज्यान त खतरामा छँदैछन्, सो खण्डको यातायात सेवासमेत अवरुद्ध हुने अवस्थामा छ ।

नेपाल प्रहरीले सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक विवरणअनुसार उपत्यकामा मात्रै एक हजार ९९५ घर पूर्णरुपमा क्षति पुगेका छन् भने तीन हजार २६९ घर आंशिक क्षति पुगेको छ ।

यसअनुसार काठमाडौँमा एक हजार ४७२, भक्तपुरमा ४२८ र ललितपुरमा ९५ घर पूर्णरुपमा क्षति पुगेको छ । त्यस्तै काठमाडौँमा एक हजार ५५९, भक्तपुरमा ७९९ र ललितपुरमा ९२१ गरी तीन हजार २६९ घर आंशिक क्षति पुगेको छ ।

यो प्रारम्भिक विवरण भए पनि यसभन्दा बढी घर उपत्यकामा भत्किएको प्रहरीको अनुमान छ ।